اهمیت ضرب المثل ها در زبان و ادبیات فارسی
تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۲۹۴۶۹
تفاوت حکمت و ضرب المثل و علل مشهور شدن مثل ها در ادبیات، موضوع مورد بحث در برنامه «صبح پارسی» امروز بود.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، برنامه صبحگاهی «صبح پارسی» که از دوشنبه تا جمعه هر هفته ساعت 9 صبح به تهیه کنندگی علیرضا نظارت و ابراهیم ارجمندی از شبکه جام جم پخش می شود، امروز با موضوع آزمون و خطا در زندگی بر روی آنتن رفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در بخش اول گفت و گو خانی گفت: دهخدا با آثار معروفش عنوان کرده است که ضرب المثل یکی از 24 فن ادبی است. واژه شناسی، تبار شناسی، فصح، نحو، معنی، داستان، داستانک و فن های دیگر نیز از این دست هستند. تعاریف زیادی برای مثل شده است اما در جمع بندی همه تعاریف این است که جمله ای کوتاه، پرمغز، دارای تشبیه و گاهی استعاره است، مضمون سخنش حکیمانه است و در دل مردم جای دارد یعنی در زندگی روزمره مردم استفاده می شود و دلیل آن هم این است که روان بیان شده و معنی روشنی دارد.
وی تصریح کرد: مثل در ادبیات مانند نماد در هنر است اما با زندگی مردم بسیار در ارتباط بوده و سویه های مختلف دارد یعنی هم نظم دارد و هم به صورت نثر است، ممکن است آرایه های ادبی در آن استفاده شده یا نشده باشد اما با فنون ادبی بسیار در ارتباط است.
این کارشناس فرهنگی ادامه داد: تحقیقاتی که در آثار شعرای مختلف صورت گرفته نشان می دهد که در سبک های ادبی ضرب المثل ها از نیمه های سبک خراسانی آغاز می شود، در سبک عراقی رو به فزونی می گذارد و در سبک هندی به بیشترین میزان می رسد. مثل ها در زبان از این جهت اهمیت دارند که نشان دهنده این هستند که شعرا با جامعه خود بسیار در ارتباط بوده اند که این ارتباط در سبک خراسانی کم بوده و در دیگر سبک ها زیاد می شود. سعدی آنقدر در اشعارش ضرب المثل هست که از این نظر رتبه اول را به دست آورده است. بیش از دو هزار ضرب المثل در آثار این شاعر وجود دارد.
خانی افزود: ضرب المثل در هر شرایطی که استفاده شود ایجاد و اختصار در آن وجود دارد و آهنگین است و راحت به حافظه سپرده می شود و می توان آن را تکرار کرد و نشان می دهد که سرعت انتقال آن بسیار زیاد بوده و می تواند معانی خوبی را منتقل کند. اگر در آثار ادبی بسیار زیاد دیده شده است می تواند نشان دهنده این باشد که چقدر اهل سخن مهارت، دانش و تبحر دارد.
وی بیان کرد: ایرانیان ذاتا شاعر و شعر پرور هستند و روحیه شاعرانه ای دارند که از اشعار به خوبی استقبال می کنند و این موضوع به روحیه انسان بر می گردد و به همین علت ضرب المثل ها هم چون اغلب حالتی آهنگین دارند به جان و روح ایرانیان نشسته و بسیار از سوی آن ها مورد استقبال قرار می گیرد.
کارشناس فرهنگی صبح پارسی اظهار داشت: در کتاب امثال و حکم دهخدا هر دوی این عنوانین در آن جمع آوری شده و یکی از نقدها به دهخدا برای تلفیق نکردن امثال و حکم در کتابش بوده است اما مهم ترین تفاوت مثل ها و حکمت ها در این است که در ضرب المثل در بین مردم رایج بوده و از دل مردم برآمده اما حکمت ها توسط اندیشمندان، ادبا و نویسندگان به وجود آمده و به همین دلیل چندان بر سر زبان عوام نیستند اما وجه پندآموز دارند و گاهی هم افراد آن ها را بسیار استفاده می کنند.
خانی درباره تشابه ضرب المثل ها در زبان های مختلف خاطرنشان کرد: وقتی به چرخش اسلام نگاه می کنیم می بینیم یک تفکر اصلی در تمام نقاط جهان اسلام چرخیده، یعنی اصل همان بوده و در منطقه تابعی از آن کشور شده است پس می توانیم با اختلافات جزئی کلیات را ببینیم و شناسایی کنیم. در تمدن غرب هم همین است وقتی ما دوره هخامنشیان را با دوره مصر تطبیق می دهیم می خواهیم ببینیم در یک دوره خاص در مناطق دیگر چه اتفاقی رخ داده است. انتقال تمدن ها و تفکرها به طرز عجیبی اجتناب ناپذیر است پس این تشابه ها طبیعی است اما تفاوت در جزئیات چیزی است که تفاوت ها در بستر فرهنگی و اجتماعی به وجود می آید. مثلا شکسپیر هم دو هزار ضرب المثل در آثارش دارد.
وی در پایان عنوان کرد: درست است که در تعریف ضرب المثل می گوییم معنای آن راحت است اما گاهی اتفاقاتی می افتد که باید ریشه یابی شود. به محض اینکه شرایطی وجود دارد که بر گوینده و شنونده به صورت همزمان تاثیر می گذارد. پیام قصد شده پیام دریافت شده نیست و همین موضوع باعث تفهیم نادرست شده و معنای آن اشتباه جا می افتد. یکی از این دلایل مقاومت گیرنده در برابر پیام فرستنده است. وقتی گیرنده پیام اول دوباره با فهم خودش آن ضرب المثل را در جای دیگر به کار ببرد دچار تغییرات عمیق شده و رفته رفته پیام جدیدی در جامعه می چرخد.
انتهای پیام //
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: فرهنگ و هنر جام جم زندگی روزمره ادبیات جامعه شعر جهان اسلام تمدن مصر فرهنگی و اجتماعی ادبیات تمدن زبان و ادبیات فارسی شعر فرهنگ و هنر صبح پارسی ضرب المثل ها ضرب المثل مثل ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۲۹۴۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جایزه نوبل ادبی باید به فردوسی تعلق می‌گرفت
نشست رسانه‌ای بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی یکشنبه -۱۶ اردیبهشت- با حضور محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، سعد سکندرخان رئیس موسسه فرهنگی اکو، سیدجواد موسوی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی و محمد حسین‌زاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
محمود شالویی در این نشست با اشاره به اینکه جوانان باید بیش از هر زمان دیگر به هویت ایرانی افتخار کنند، گفت: فردسی مظهر افتخار به ایران به شمار می‌رود، امیدوارم با برگزاری برنامه‌هایی بتوانیم کاری کنیم تا او را به نسل جدید بشناسانیم. اقدامات انجمن مفاخر به کتاب، برگزاری بزگداشت‌ها و همایش‌ها محدود نمی‌شود، ساخت مجموعه تلویزیونی، پویانمایی و فیلم سینمایی در دستور کار ما قرار گرفته و در نشست خبری درباره همکاری بنیاد فارابی و سازمان سینمایی اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با تاکید بر اهمیت معرفی جهانی فردوسی، افزود: امیدوارم در معرفی فردوسی از ابزار و زبان روز استفاده بیشتری شود و بتوانیم این برنامه‌ها را برای جهانیان قابل استفاده کنیم. در گرامیداشت فردوسی موضوع توجه به زبان فارسی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار می‌گیرد. در لابه‌لای اقدامات، محور بودن زبان فارسی را در مورد توجه قرار می‌دهیم. ترجمه شاهنامه به زبان‌های زنده دنیا را با جدیت آغاز خواهیم کرد و سال آینده از تعداد ترجمه‌ها سخن خواهیم گفت.
سعد سکندرخان با اشاره به اینکه یکی از وظایف موسسه فرهنگی اکو برگزاری رویداد‌های فرهنگی در زمینه بزرگداشت مفاخر است، گفت: شخصیت فردوسی فرصت خوبی برای برگزاری این رویداد‌ها است. شخصیت‌هایی مانند مولانا و فردوسی به یک مرز و بوم محدود نمی‌شوند و به همه جا تعلق دارند.
رئیس موسسه فرهنگی اکو ادامه داد: اشعار فردوسی آنقدر زیبا است که اگر قرار بود در آن زمان جایزه نوبل ادبی فعال باشد، قطعا این جایزه به فردوسی تعلق می‌گرفت. متاسفانه تا به حال ترجمه‌ای از شاهنامه فردوسی به زبان اردو ندیدم، آرزو دارم بتوانم این کتاب را به زبان اردو بخوانم. البته یادگیری زبان فارسی را آغاز کردم.
او با اشاره به همکاری میان موسسه اکو و انجمن مفاخر، توضیح داد: از سال گذشته همکاری میان اکو و انجمن مفاخر شروع شده است. یکی از مهم‌ترین آنها بزرگداشت سعدی بود.
محمد حسین‌زاده با تاکید بر اینکه فردوسی با پایداری و مقاومت زبان فارسی را حفظ کرد گفت: فردوسی با حفظ جغرافیای فرهنگی رستم‌ها، سیاوش‌ها را تربیت کرد، وظیفه ما است که با بزرگداشت او و میراث او یعنی شاهنامه به راهش ادامه دهیم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد خراسان رضوی با اشاره به پیچیدن ندای مظلومیت مردم فلسطین در جهان، ادامه داد: امسال به همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت میراث فرهنگی و انجمن مفاخر سازمان‌ها و نهاد‌های مختلفی برنامه‌هایی برای فردوسی ترتیب دادند. در مشهد تمرکز این اقدامات انجام می‌شود.
او با اشاره به اینکه در طول دو سال گذشته از حماسه پژوهان تقدیر شده است، افزود: آثار و تلاش‌های این پژوهشگران در تاریخ کشور ماندگار است. تلاش است ورودی شهر‌های مختلف در سراسر کشور به نام فارسی باشد و میدان یا خیابانی را با نام فردوسی داشته باشد.
سیدجواد موسوی حکیم ابوالقاسم فردوسی را متعلق به دنیا و ایران دانست و ادامه داد: روز ۲۵ اردیبهشت بزرگداشت فردوسی، برنامه‌هایی در بخش‌های علمی، پژوهشی، فرهنگ و هنر برگزار می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی ادامه داد: روز بزرگداشت فردوسی با ایام دهه کرامت مصادف شده است. دبیرخانه ستاد اجرایی نتیجه ۶ ماه اقدامات خود را انجام داد، تا معرفی شخصیت فردوسی در عرصه عمومی ممکن شود.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه ها
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟